آماده سازی سطوح و ترمیم سطح بتن
اولین گام در جهت ترمیم و آب بندی سازه های بتنی، آماده سازی سطح می باشد. سطح بتن باید از شرایطی چون استحکام، استواری و عاری بودن از هرگونه مواد سست و آلودگی برخوردار باشد تا بتواند بعنوان بستری مناسب، جهت ترمیم و آب بندی سازه مورد نظر ایفای نقش کند. با توجه به نشت فعال در درز های اجرایی و ترک های سطح بتنی چاله آسانسور، بعد از دسترسی به سطح درز ها، به منظور آماده سازی، ابتدا بخشهای کرمو شده و سست بتن با چکش برقی جدا شده سپس ترکهای موجود با دستگاه فرز V-Cut شده و سطوح بتنی درزها و اطراف نشت فعال که امکان هدایت آب به این سطوح نیز قابل پیش بینی می باشد جهت چسبندگی و نفوذ مواد آب بند با دستگاه فرز مضرس می شود. پس از آماده سازه سطوح، جهت ترمیم از ترمیم کننده بتن استفاده شده و با استفاده از آنی گیر نشت های فعال آب متوقف می گردد.
آب بندی به روش تزریق
پس از عملیات ترمیم، در قسمت هایی از درزها که نشت آب با فشار هیدرواستاتیک بالا وجود دارد، جهت متوقف کردن جریان آب رزین فوم شونده پلی یورتان و جهت آب بندی دائمی درز رزین دوجزئی الاستیک پلی یورتان با طراحی شیوه اجرا و پکر گذاری طبق اصول و مقررات ZTV-ING آلمان (مقررات الزامی برای آببندی سازه های بتنی) در فواصل مناسب (فاصله پکر های تزریق از یکدیگر برابر با نصف ضخامت بتن می باشد) و به شیوه ضربدری (وصله زدن)، پکرگذاری و به شیوه مناسب با فشار پمپ تک جزئی برقی یا پمپ دوجزئی برقی، تزریق می شود. پکر فلزی پیشنهادی در این قسمت پکر نمره 10 می باشد.
آب بندی با نفوذگر کریستال شونده
با توجه به ذات فرار آب و آگاهی به این موضوع که در فرآیند آب بندی در صورت مسدود نمودن نقطه نشت فعال بتن، امکان انتقال آب به قسمتهای دیگر بتن و فرار آب قطعی می باشد. با توجه به شرایط پروژه، پس از عملیات آماده سازی و قبل از تزریق و متوقف کردن نشت آب، پوشش سطح بتن با نفوذگر کریستال شونده برای آب بندی عمقی و دائمی سطوح بتن الزامی می باشد.
سد‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین سازه‌های عمرانی برای تأمین آب، تولید برق و کنترل سیلاب، در سراسر جهان به کار گرفته می‌شوند. یکی از اجزای مهم سد، گالری‌های تخلیه است که به منظور تخلیه آب در شرایط اضطراری ساخته می‌شوند. گالری‌های تخلیه سد‌ها نیازمند آب بندی مناسبی هستند تا جلوی نفوذ آب و ورود آن به داخل سازه و یا زیرزمین را بگیرند. در غیر این صورت، نفوذ آب می‌تواند باعث کاهش عمر مفید سد و در بدترین حالت به نابودی آن بیانجامد.
آب بندی گالری های سد از نظر ایمنی و استحکام سد بسیار مهم و ضروری است. با انجام آب بندی، میزان تلفات آب کاهش می یابد، هزینه های تعمیر و نگهداری در آینده کاهش می یابد، جلوگیری از آسیب به محیط زیست انجام می شود و کارایی سد افزایش می یابد. اما اجرای آب بندی گالری های سد نیز با هزینه های بالا و زمان بر برای اجرا همراه است و به دلیل احتمال خطرات مربوط به کارهای بالای سر، باید به دقت بررسی و برنامه ریزی شود. در نتیجه، برای حفظ ایمنی و پایداری سد، آب بندی گالری های سد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. برای آب بندی گالری‌های سد، از روش‌های مختلفی مانند استفاده از لایه‌های ژئوممبران، بتن ریزی، سیمان کشی و … استفاده می‌شود. هدف از این کار جلوگیری از نفوذ آب به داخل سازه و یا زیرزمین است تا از خطر نابودی سد جلوگیری شود که مجموعه مانیسیل نیز در این زمینه می تواند راهنمایی های لازم را کرده و همچنین آب بندی گالری های سد را انجام دهد.
نفوذگر کریستال شونده یا به اختصار CDS، یکی از روش‌های مدرن آب بندی گالری های سد است. در این روش، از یک ماده شیمیایی به نام نفوذگر کریستال شونده استفاده می‌شود که به عنوان یک روش آب بندی پایدار و با قابلیت اعمال در فضاهای محدود به شمار می‌رود. نفوذگر کریستال شونده، یک ترکیب پلیمری است که در مواد خام آن، پودر سیمان، سیلیس و اسید سیتریک به کار گرفته می‌شود. در زمان تماس با آب، این ماده شیمیایی شروع به تولید بلورهای کریستالی می‌کند که در نتیجه، منافذ و حفرات در سطح بتن را پر می‌کند و باعث آب بندی شده و جلوی نفوذ آب به داخل سازه را می‌گیرد. استفاده از نفوذگر کریستال شونده در آب بندی گالری‌های تخلیه سد، علاوه بر افزایش کیفیت آب بندی، باعث کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای انجام عملیات آب بندی می‌شود. همچنین، این روش باعث افزایش عمر مفید سد و حفاظت از محیط زیست در مقابل آلودگی و احتمال نابودی سد در پی آن می‌شود.
برای انجام عملیات آب بندی گالری‌های سد، از تجهیزات و محصولات مختلفی استفاده می‌شود. برخی از این محصولات و تجهیزات عبارتند از:
ژئوممبران: این نوع ممبران‌ها از پلیمرهای مختلفی مانند پلی اتیلن، پلی پروپیلن و پلی کلرید وینیل ساخته می‌شوند و برای آب بندی گالری‌های سد استفاده می‌شوند.
سیمان: سیمان به عنوان یکی از محصولات پایه در ساختمان‌ها و عملیات ساخت و ساز، برای بتن ریزی در آب بندی گالری‌های تخلیه سد استفاده می‌شود.
اپوکسی: اپوکسی یک نوع رزین دو کامپوننتی است که برای پوشش دادن به سطوح بتنی گالری‌های سد به منظور جلوگیری از نفوذ آب به کار می‌رود.
چسب‌های چند منظوره: این نوع چسب‌ها برای تعمیر ترک‌ها و نقص‌های سطحی در بتن‌های گالری‌های تخلیه سد استفاده می‌شوند.
پوشش‌های اپوکسی: این نوع پوشش‌ها به منظور پوشش دادن به سطوح بتنی گالری‌های سد به منظور جلوگیری از نفوذ آب و بهبود مقاومت سطحی به کار می‌رود.
تجهیزات حرارتی: این تجهیزات برای خشک کردن سطوح بتنی بعد از بتن ریزی و پوشش دادن به آن‌ها استفاده می‌شوند.
اسپری‌های آب بندی: این نوع اسپری‌ها برای پوشش دادن به سطوح بتنی گالری‌های سد به منظور جلوگیری از نفوذ آب به کار می‌روند.
این تجهیزات شامل سامانه های نظارت و کنترل سد و تجهیزات اندازه گیری و کنترل پارامترهای مختلف مانند دما، فشار، جریان آب و میزان تراز آب می‌شوند. این تجهیزات به کارشناسان و مدیران سد کمک می کنند تا به ماندگاری، کارایی و ایمنی سد بیشتری داشته باشند و در صورت وقوع هرگونه خطر و مشکل در سد، به طور سریع واکنش نشان دهند
آب بندی گالری های سد بسیار حائز اهمیت است زیرا گالری های سد، محل عبور آب از داخل سد به سمت تولید برق یا مناطق دیگر هستند. اگر گالری های سد به درستی آب بندی نشوند، باعث نشت آب و تخریب محیط زیست، آسیب به تجهیزات و سازه های سد، کاهش کارایی سد و در برخی موارد حتی بحران های آبی مانند سیلاب و سیل شدید می شود. به علاوه، گالری های سد اغلب در مناطق کوهستانی و خطرناک قرار دارند و به دلیل شیب شدید و شرایط آب و هوایی سخت، انجام عملیات تعمیر و نگهداری بسیار دشوار است. بنابراین، بهترین راه برای حفظ سلامت و ایمنی گالری های سد، انجام آب بندی به روش های موثر و قابل اعتماد است.
1. ایمنی و استحکام بیشتر سد: آب بندی گالری های سد باعث افزایش ایمنی و استحکام سد می شود. آب بندی به عنوان یک روش پیشگیرانه، از نشت آب و تخریب سازه سد جلوگیری می کند.
2. کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری: با انجام آب بندی، هزینه های تعمیر و نگهداری در آینده کاهش می یابد.
3. افزایش کارایی سد: با آب بندی گالری های سد، میزان تلفات آب کاهش می یابد و کارایی سد افزایش می یابد.
4. جلوگیری از آسیب به محیط زیست: آب بندی گالری های سد باعث جلوگیری از نشت آب و آلودگی محیط زیست می شود.
1. هزینه: آب بندی گالری های سد هزینه بالایی دارد و در صورت اجرای نادرست ممکن است هزینه های بیشتری برای تعمیرات و بازسازی پیش آید.
2. زمان: اجرای آب بندی گالری های سد ممکن است زمان بر باشد و ممکن است برنامه های کاری دیگر را به تعویق بیندازد.
3. احتمال خطرات مربوط به کارهای بالای سر: آب بندی گالری های سد ممکن است در مناطق بالا و خطرناک انجام شود و برای کارکنان و کارشناسان سد، خطراتی مانند سقوط و تصادف را به همراه داشته باشد.
انجام آب بندی گالری های سد باید با رعایت استانداردها و ضوابط ایمنی انجام شود. همچنین نیاز به کاربرد تجهیزات و مواد با کیفیت بالا و استفاده از تکنولوژی های نوین و متناسب با نیاز های سد از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرفی، باید توجه داشت که انجام آب بندی گالری های سد، تنها راهکار برای افزایش ایمنی و پایداری سد نیست. در واقع، برای افزایش ایمنی و پایداری سد، نیاز به انجام کارهای دیگری مانند نظارت و بازرسی دوره ای سد، تعمیر و نگهداری منظم و به موقع تجهیزات سد، بهبود سیستم های اطلاع رسانی و اخطاردهی به مردم و سایر تدابیر ایمنی است.
به طور کلی، آب بندی گالری های سد به عنوان یکی از راهکارهای افزایش ایمنی و پایداری سد، بسیار مهم و ضروری است. با این حال، باید به دقت بررسی شود و با رعایت استانداردها و ضوابط ایمنی، با استفاده از تجهیزات و مواد با کیفیت بالا و تکنولوژی های نوین و متناسب با نیاز های سد انجام شود.
